Overzichtsartikel De rol van fysieke training en voeding binnen de oncologische revalidatie Door: M. Beelen, A. van Dooren, R. van Lieshout, A. Vreugdenhil, L. van Loon, en G. Schep Samenvatting Door zowel de vergrijzing als de steeds effectievere behandelingsmogelijkheden van kanker zal het aantal Nederlanders dat kanker heeft overleefd in 2020 gestegen zijn naar 666.000. De ziekte en behandeling van kanker gaat echter vaak gepaard met lichamelijke en psychosociale bijwerkingen, die zelfs na curatieve behandeling nog langdurig aanwezig kunnen blijven. In 2011 is op basis van beschikbaar wetenschappelijk onderzoek de Nederlandse richtlijn Oncologische Revalidatie opgesteld, waarin het belang van een multidisciplinair revalidatieprogramma wordt beschreven. Een belangrijk onderdeel van de revalidatie is fysieke training. Training leidt o.a. tot een toename van spierkracht en uithoudingsvermogen, een afname van chronische vermoeidheidsklachten, een betere kwaliteit van leven en mogelijk ook een snellere en betere hervatting van werk of sociale activiteiten. Hoewel er voor de praktijk in de richtlijn al duidelijke adviezen gegeven worden voor de opzet van oncologische revalidatie, blijkt de meest effectieve trainingsvorm, -intensiteit, -frequentie en –duur toch nog onvoldoende bekend. Daarnaast is de rol van voeding ter ondersteuning van trainingsadaptaties bij patiënten met kanker nog volledig onderbelicht. Verder onderzoek is nodig om de bestaande revalidatieprogramma’s en richtlijnen verder te optimaliseren en te implementeren in de Nederlandse gezondheidszorg. Summary Due to the general aging of the population and a substantial progress in the treatment of cancer, the amount of cancer survivors in the Netherlands is expected to increase to 666.000 patiënts in 2020. Cancer and its treatment is often associated with long-term physical and psychosocial side effects. In 2011 the Dutch Guidelines of Cancer Rehabilitation were developed, in which a multidisciplinary treatment of cancer patiënts is described. An important part of the rehabilitation program is physical exercise. Exercise leads to increased muscle strength and endurance, a decrease in cancer-related fatigue, a better quality of life and potentially an increased return to work or social activities. However, little is known about the most effective type, intensity, frequency and length of training. In addition, studies on nutritional interventions to promote training adaptation in cancer patiënts are entirely lacking. Future research is needed to optimise the current cancer rehabilitation programmes, and to implement these in the Dutch health care system. Trefwoorden: kanker cachexie, kanker-gerelateerde vermoeidheid, krachttraining, eiwit Keywords: cancer cachexia, cancer-related fatigue, resistance exercise, protein Inleiding De signaleringscommissie kanker van KWF Kankerbestrijding heeft in 2011 een nieuw rapport uitgebracht waarin zij de huidige incidentie-, prevalentie- en sterftecijfers van kanker in Nederland presenteert, evenals een prognose van deze cijfers voor 2020.1 Uit dit rapport wordt duidelijk dat de incidentie van kanker de komende jaren sterk zal stijgen. In 2007 werd bij 86.800 mensen de diagnose kanker gesteld, en verwacht wordt dat dit aantal zal toenemen naar 123.000 nieuwe diagnoses in 2020.1 Deze sterke stijging is het gevolg van de toename van het aantal 65-plussers samen met de continue stijging van de levensverwachting. Gelukkig is door de invoering van landelijke screeningprogramma’s en de ontwikkeling van steeds effectievere behandelingsmogelijkheden het risico om aan kanker te overlijden de laatste decennia aanzienlijk gedaald. Voor mannen met kanker is de 5-jaars overleving met 13% toegenomen, van 41% in 1989 naar 54% in 2007. Voor vrouwen is de overleving met 6% toegenomen, van respectievelijk 57% naar 63%.1 De toename van het 6 Sport & Geneeskunde | september 2013 | nummer 4 Pagina 5

Pagina 7

Heeft u een jaarverslag, onlinemag of online mailings? Gebruik Online Touch: weekblad online plaatsen.

Sport & Geneeskunde nummer 4 | September 2013 Lees publicatie 25Home