BJSM Abnormal electrocardiographic findings in athletes: suggestive of primary electrical disease Jonathan A Drezner,1 Chad A Asplund,10 Stephen Paul,16 Michael J Ackerman,2 Aaron L Baggish,11 Antonio Pelliccia,17 Bryan C Cannon,3 Mats Börjesson,12 Christian M Schmied,18 Domenico Corrado,4 John P DiFiori,13 Sanjay Sharma,19 Hein Heidbuchel,5 Peter Fischbach,14 Ricardo Stein,20 Jordan M Prutkin,6 Victor Froelicher,9 Victoria L Vetter,21 Jack C Salerno,7 Kimberly G Harmon,1 Mathew G Wilson22 Jeffrey Anderson,8 Joseph Marek,15 Euan Ashley,9 David S Owens,6 Abnormaal ECG bij sporters: herken de veranderingen die verdacht zijn voor primaire elektrische hartziekte Als laatste deel van “de Seattle criteria” gepubliceerd in BJSM mogen wij met toestemming het onderwerp “elektrische hartziekte” plaatsen in deze editie van Sport & Geneeskunde.1-4 Onder elektrische hartziekte vallen ritme- en geleidingssstoonissen en de zogenaamde “channelopathieen”. Wanneer er een defect is in een van de ionkanalen die betrokken zijn bij de depolarisatie en repolarisatie van het elektrische signaal kan een afwijking op het ECG ontstaan die wijst op een ionkanaal-ziekte (channelopathie). Een dergelijke afwijking is geassocieerd met inspanninggerelateerde cardiale calamiteiten, zoals plotse dood. Channelopathieen vallen onder hogere school electrocardiografie. Channelopathieen behoren tot de groep van erfelijke en congenitale hartziekte. Tot de groep van erfelijke hartziekte behoren lange en korte QT-syndroom, catecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT), en Brugada syndroom. Tot congenitale elektrische hartziekte behoort het WPW-syndroom. Het is de bedoeling van dit onderwerp dat de keurende (sport)arts herkent wanneer er sprake is van pathologie, en welk mogelijk levensbedreigend risico erbij hoort. Wanneer op een ECG de diagnose van een channelopathie is gesteld volgt in het algemeen een sportverbod en is aanvullende cardiale analyse gewenst.5-7 Cardiale analyse bestaat uit onderzoek naar andere erfelijke/aangeboren hartziekte, onderliggende pathologie en gen analyse. De familie anamnese is daarbij van groot belang. Alle andere supraventriculaire tachycardieen (SVT) zijn meestal niet geassocieerd met plotse dood. Na cardiale analyse, invasieve therapie, revalidatie en herkeuring kan een sporter vaak terugkeren in zijn sport en op zijn eigen niveau. Heel veel plezier met het bestuderen van dit laatste deel van de serie van de zgn “Seatlle criteria”. Nicole M Panhuyzen-Goedkoop Referenties 1. Drezner JA, Ackerman MJ, Anderson J, Ashley E, Asplund CA, Baggish AL, et al. Electrocardiographic interpretation in athletes: the ‘Seattle criteria’. Br J Sports Med 2013;47:122-4 2. Drezner JA, Fishbach P, Froelicher V, Marek J, Pelliccia A, Prutkin JM, et al. Normal electrocardiographic findings: recognising physiologic adaptations in athletes. Br J Sports Med 2013;47:125-36 3. Drezner JA, Ashley E, Baggish AL, Borjesson M, Corrado D, Owens DS, et al. Abnormal electrocardiographic findings in athletes: recognising changies suggestive of cardiomyopathy. Br J Sports Med 2013;47:137-52 4. Drezner JA, Ackerman MJ, Cannon BC, Corrado D, Heidbuchel H, Prutkin JM, et al. Abnormal electrocardiographic findings in athletes: recognising changies suggestive of primary electrical disease. Br J Sports Med 2013;47:153-67 5. Pelliccia A, Fagard R, Bjornstad HH, Anastassakis A, Arbustini E, Assanelli D, Biffi A, Borjesson M, Carre F, Corrado D, Delise P, Dorwarth U, Hirth A, Heidbuchel H, Hoffmann E, Melwig KP, Panhuyzen-Goedkoop NM, Pisani A, Solberg EE, Vanbuuren F, Vanhees L. Recommendations for competitive sports participation in athletes with CV disease. Eur Heart J 2005;26:1422-45 20 Sport & Geneeskunde | november 2013 | nummer 5 Pagina 19

Pagina 21

Voor edities, online whitepapers en onderwijscatalogussen zie het Online Touch beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een web winkel in uw sportbladen.

Sport & Geneeskunde nummer 5 | November 2013 Lees publicatie 26Home


You need flash player to view this online publication