pigmentatie en breedtegraad beperken de synthese van vitamine D in de huid. Getinte personen hebben gemiddeld een 3-5 keer langere blootstelling aan zonlicht nodig om dezelfde hoeveelheid vitamine D te produceren als een persoon met een blanke huidskleur.5 Naast de blootstelling aan zonlicht is het ook mogelijk om vitamine D via de voeding binnen te krijgen. Dit gebeurt in de vorm van vitamine D2 rol) of vitamine D3 dingsmiddelen die van nature vitamine D bevatten.1 Er is geen onderzoek gedaan naar de vitamine D-status van Nederlandse voetballers en naar de relatie met de leefstijl en huidskleur. Het doel van dit onderzoek is om de vitamine Dspiegels van volwassen mannelijke professionele- en amateurvoetballers uit Nederland in de wintermaanden te bepalen, en om de relatie met factoren die invloed kunnen hebben op de vitamine D-spiegel (huidskleur, vitamine D-inname en het aantal doorgebrachte dagen in het buitenland in de afgelopen drie maanden) te onderzoeken. Hiernaast werd bij professionele voetballers de vitamine D-spiegel in zomer en winter vergeleken. Gekozen is voor de bovengenoemde onderzoeksgroepen, omdat de verwachting is dat professionele voetballers een betere vitamine D-status hebben dan amateurspelers door mogelijk meer aandacht voor voeding en veelvuldiger verblijf in het buitenland. Materiaal en methoden Populatie Dit onderzoek betrof een observationele studie onder een professioneel en een amateurvoetbalteam. Voor het professionele team hebben wij drie eredivisieclubs benaderd. Het geselecteerde team was bereid mee te werken aan het onderzoek. Het team bestond uit 26 volwassen professionele spelers, waarvan er 13 aanwezig waren bij beide halfjaarlijkse sportonderzoeken, waarbij de bloedafname plaatsvond. De spelers die niet bij beide afnamen aanwezig waren zijn uitgesloten van deelname. Van de professionele voetballers kregen zes spelers (vitamine D-spiegel < 75 nmol/L) eenmalig 2 ml á 50.000 IE/ml cholecalciferol drank direct na de eerste meting in de zomer. Alle professionele voetballers trainden zeven keer per week. Vijftien amateurclubs zijn benaderd voor het onderzoek. Uiteindelijk bleek één team bereid mee te werken. Het bestond uit twintig volwassen amateurvoetballers in het seizoen 2012/2013. Deze trainden 3-4 keer per week en kwamen uit in de 4e klasse. Alle spelers uit het team namen deel aan het onderzoek. (ergocalcife(cholecalciferol). Er zijn echter weinig voeAlle deelnemers gaven voorafgaand schriftelijk toestemming voor deelname aan het onderzoek. Vitamine D-bloedafname en bepaling Alle bloedmonsters werden afgenomen door middel van venapunctie tijdens de wintermaanden (november 2012– januari 2013). Van de professionele spelers was ook de vitamine D-spiegel in de zomer (2012) bepaald. De bloedafnames bij de professionele spelers vonden plaats tijdens een halfjaarlijks sportonderzoek. Alle monsters zijn na afname gecentrifugeerd en gekoeld bewaard. Bij de professionals werden deze geanalyseerd met behulp van de LIAISON® 25 OH Vitamin D TOTAL Assay. De variatiecoëfficiënt van de assay ligt tussen 9.5% en 12.6%, en het concentratiebereik tussen 10375 nmol/L. Alle monsters van de amateurs werden geanalyseerd door middel van de Elecsys totaal-vit-D test van Roche. Het concentratiebereik van deze test loopt van 10-250 nmol/L, en de variatiecoëfficiënt is kleiner dan 6.2%. Bij beide assays wordt de totale concentratie van zowel 25(OH) D3 als 25(OH)D2 bepaald. Vitamine D-spiegels onder de 25 nmol/L werden gedefinieerd als ernstig deficiënt, 25-50 nmol/L als deficiënt, 50-75 nmol/L als onvoldoende en boven de 75 nmol/L als voldoende.6 Vragenlijst Alle deelnemers vulden een vragenlijst (zie addendum) in met vragen over multivitamine supplementen, verblijf in het buitenland in de afgelopen drie maanden, de huidskleur en het gemiddelde aantal uren dat de deelnemer per dag buiten doorbracht. Ook werden er vragen over het voedingspatroon gesteld. Voedingsdata werden geanalyseerd met behulp van de Nederlandse voedingsmiddelentabel (NEVO, versie 2011/3.0).7 De totale vitamine D-inname per dag is de som van de vitamine D-inname uit voeding en uit eventuele voedingssupplementen, waarbij uitgegaan is van een gemiddelde vitamine D concentratie van 4 µg per multivitaminetablet. De vraag over de blootstelling aan zonlicht uit de vragenlijst is niet meegenomen in de analyse, omdat de interpretatie van de vraag voor beide teams verschillend bleek te zijn. Statistiek De Independent Samples T-test is gebruikt om het verschil tussen de vitamine D-spiegels van twee groepen aan te tonen. Om het verschil tussen de zomer- en winterwaarden van de professionele club te onderzoeken werd de Paired Samples T-test gebruikt. De relatie tussen vitamine D-spiegel en vitamine D-inname, aantal doorgebrachte dagen in nummer 5 | november 2013 | Sport & Geneeskunde 7 Pagina 6

Pagina 8

Heeft u een vakblad, digibrochure of e-onderwijscatalogi? Gebruik Online Touch: gids online zetten.

Sport & Geneeskunde nummer 5 | November 2013 Lees publicatie 26Home