Overzichtsartikel Eerst zien, dan genezen? Een kritische blik op echografie in de eerste lijn Door: W. Hullegie en S. Dorrestijn Samenvatting Echografie is bezig aan een opmars in de praktijk van de fysiotherapeut, de huisarts en sportarts. Zoals elke nieuwe techniek brengt de echografie onverwachte en ongewenste neveneffecten met zich mee. Patiënten verwachten soms MRI’s of echo’s, ook al vinden behandelaars dat niet nodig. Beeldvormend onderzoek lijkt meer autoriteit te hebben dan het lichamelijk onderzoek door een arts of fysiotherapeut. Vandaar de vraag hoe de neveneffecten van echografie beter begrepen kunnen worden en welke lessen getrokken kunnen worden voor een goed gebruik in de eerste lijn. Met een wetenschaps- en techniekfilosofische blik wordt kritisch geanalyseerd hoe beeldtechnieken als MRI en echo opvattingen over wetenschappelijke zekerheden over ziekte en genezen veranderen en daarmee ook de relatie tussen therapeut en patiënt beïnvloeden. Uitgaande van een casus worden vervolgens de implicaties hiervan voor de klinische praktijk besproken, met name gericht op de behandelaar-patiëntrelatie. Summary Ultrasound is spreading rapidly in the practice of the physiotherapist, general practitioner and sports doctor. Like any new technology ultrasound brings along unexpected and undesired side-effects. Patients sometimes demand MRI’s or ultrasounds, when practitioners see no necessity. Medical imaging technologies seem to have more authority than physical examination by a physician or physiotherapist. Therefore the question is how the side-effects can be understood and which lessons can be learned for good application in family care. With a perspective from philosophy of science and technology it is discussed how imaging technologies such as MRI and ultrasound change beliefs about scientific truth, disease and cure, and consequentially the relationship between therapist and patient. Starting from a case the implications of this for clinical practice are discussed, especially focusing on the therapist-patient relationship. Trefwoorden: echografie Keywords: ultrasound rentieerde zorgkosten in kaart te brengen. Op de 3e plaats staan de zorgkosten voor het bewegingsapparaat met een totaal van 6,6 miljard in 2007 (www.nationaalkompas.nl). Fysiotherapeuten en hulpverleners in de hele eerste lijn krijgen in de dagelijkse praktijk te maken met patiënten met hardnekkige klachten aan spieren en pezen, en met chronische rug- en nekklachten. Regelmatig is er sprake van een recidief. Bij deze patiënten is er vaak een discrepantie tussen geconstateerde functiestoornissen in gewrichten of spieren en participatie binnen het alledaagse functioneren. Dit duidt erop dat de oorzaak niet enkel biomedisch is. Ondanks dit gegeven blijft de zoektocht naar een verklaring van de klachten voornamelijk op biomedische oorzaken gericht.1 Visualiseringstechnieken spelen hierbij een belangrijke en ambivalente rol. Röntgenfoto’s, echografie en recenter de scantechnieken als CT, MRI en PET zijn bezig aan een immenInleiding In 2005 waren de totale zorgkosten 83,8 miljard en in 2013 was dat 90 miljard, een stijging van ruim 7%. De overheid gebruikt een indeling van diagnosegroepen om de gediffese opmars. Deze ontwikkeling bereikt ook de eerstelijns zorg. Echografie, al veel langer bekend uit het ziekenhuis, is nu ook volop beschikbaar geworden in de praktijk van de fysiotherapeut, de huisarts en sportarts. Hoewel echogranummer 2 | april 2014 | Sport & Geneeskunde 21 Pagina 20
Pagina 22Interactieve digi-studiegids, deze clubmagazine of weekblad is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaal bladerbaar op uw website plaatsen van e-onderwijsmagazines.
Sport & Geneeskunde nummer 2 | April 2014 Lees publicatie 29Home