Congresverslag kwaliteit van leven, al was er geen verschil tussen laagmatig of hoog intensieve training. Thomas Rejda is bedrijfsarts en besprak de effecten van oncologische revalidatie op arbeidsreïntegratie. De gemiddelde kankerpatiënt verzuimt meer dan een jaar van werk en 70% van deze patiënten heeft na 2 jaar nog beperkingen op de werkvloer. Rejda liet zien dat patiënten die een vroegtijdig revalidatieprogramma volgden 2 maanden eerder aan het werk waren, 8 uur per week meer werkten en minder zorg nodig hadden. Hij rekende voor dat dit programma al kosteneffectief is bij één week snellere werkhervatting bij de huidige kosten van het programma van 2000 euro per patiënt. Ook sportarts Goof Schep liet zien dat het door hem gebruikte individueel gerichte programma na één jaar resulteerde in 40% verschil in spierkracht en 5 uur per week verschil in werkhervatting ten opzichte van een vergelijkbare groep die niet getraind had. Schep benadrukte verder dat de positieve effecten van de revalidatie veelal reversibel zijn en dat na de aanvankelijke verbetering van de conditie ook de lichaamssamenstelling verbeterd moet worden met meer zelfstandig trainen. Vooral de nacontrole met counseling van de patiënt is hierin een belangrijke factor die het succes bepaalt op de lange termijn. Trainen tijdens chemotherapie Een recente ontwikkeling is dat steeds meer artsen en patiënten besluiten om het sporten al tijdens de behandeling te beginnen. Dit is nog een relatief nieuw concept: Sportarts Goof Schep liet zien dat een uitgebreide literatuursearch slechts 13 artikelen opleverde met nog onvoldoende handvatten. Een inmiddels gestarte pilot in het Máxima Medisch Centrum met een goed gestructureerd kracht- en intervalprogramma leverde wel bemoedigende resultaten: gemiddeld genomen lukt het zelfs om tijdens behandeling met chemotherapie de spierkracht te verbeteren. Onderzoeker bij A-CaRe Martijn Stuiver presenteerde zijn studie naar deze vorm van revalidatie. Hij randomiseerde borst- en darmkankerpatiënten tijdens adjuvante chemotherapie in een groep met een hoog-intensief gesuperviseerd oefenprogramma, een groep die een matig-intensief home-based programma deden en een controlegroep. 587 patiënten werden benaderd waarvan 43% meedeed met het onderzoek. Aan het eind van de chemotherapie was er een dropout van 9%. Beide trainingsprogramma hielden patiënten aantoonbaar fitter tijdens de chemokuren. Patiënten in beide sportprogramma’s waren ook significant minder misselijk dan in de controlegroep. In de hoog-intensieve trainingsgroep kon 84% de volledige chemokuren voltooien (zonder dosisreductie of vermindering van het aantal kuren), in de matig-intensieve groep 61% en in de controlegroep 62%. Beide trainingsgroepen waren eerder aan het werk dan de controlegroep. Omdat deze studie laat zien dat revalidatie de bijwerkingen vermindert en patiënten de kuren beter laat doorstaan, kan deze vorm van revalidatie beschreven worden als ‘bewegen op recept’ en zou dit ‘medicijn’ wellicht een plaats verdienen tussen de ondersteunende behandelingen van de oncoloog tijdens de chemokuren, naast bijvoorbeeld anti-emetica. Trainen in de palliatieve fase De volgende stap in de ontwikkeling van de oncologische revalidatie zou zijn om ook patiënten in de palliatieve fase te laten trainen om hun conditie en kwaliteit van leven zo lang mogelijk te behouden. In de discussie gaven veel sprekers van het symposium aan dat dit al gedaan wordt en dat zij hiervan een gunstig effect zien. echter de studies hiernaar moeten nog gedaan worden en zijn vooralsnog lastig gezien de kleine aantallen en de grote diversiteit tussen patiënten. Sportspecifieke revalidatie na kanker Sporters die kanker hebben, hebben vaak de wens om hun eigen sport (weer) uit te gaan oefenen tijdens of na hun nummer 5 | november 2014 | Sport & Geneeskunde 35 Pagina 34

Pagina 36

Interactieve digi-jaarverslag, deze spaarprogramma of archief is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een digitale publicatie converteren van internet club bladen.

Sport & Geneeskunde nummer 5 | november 2014 Lees publicatie 42Home