aspect van kanovaren toe. Zij vroegen om medisch advies met betrekking tot sportbeoefening. Klinische bevindingen Het klinisch onderzoek toonde een torticollis, meest uitgesproken langs dorsaal. De lateroflexie en rotatie van de cervicale wervelzuil was links beperkt ten opzichte van rechts. Secundair was een dextroconvexe thoracale scoliose aanwezig. Neurologisch onderzoek was normaal. Röntgenfoto’s toonden een partiële fusie van C2-C3-C4 en een hemiwervel tussen C6 en C7 links (figuur 1). NMR van de cervicale en dorsale wervelzuil toonde een syrinx (met vocht gevulde holte) van D2 tot en met D12. Electrocardiogram en echografie van het hart waren normaal. Echografie van de nieren toonde een afwezige linker nier. Gehoorsfunctie werd niet verder onderzocht gezien dit op het jaarlijks medisch schooltoezicht steeds normaal was. Beschouwing Welke onderzoeken zijn noodzakelijk? Cervicale anomalieën die leiden tot het klinisch beeld van een gefixeerde torticollis, zijn het resultaat van segmentatie- of formatiestoornissen t.h.v. de hals. Klassieke röntgenfoto’s (face, profiel en ¾) bevestigen de diagnose. Soms zijn CT en NMR noodzakelijk. Bij hoogcervicale afwijkingen zijn röntgenbeelden soms niet conclusief of kunnen basilaire afwijkingen aanwezig zijn. Op NMR kan ook een myelopathie, zenuwcompressie of stenose worden gezien2. Bij onze patiënt werd een syrinx van D2 tot D12 aangetoond op NMR. In 50% van de gevallen gaat een gefixeerde torticollis gepaard met een thoracale of lumbale scoliose. Röntgenfoto’s van de dorsale en lumbale wervelkolom zijn noodzakelijk om te beslissen of een conservatieve of chirurgische behandeling nodig is. Deze laatste zal pas gebeuren bij een kromming van de wervelzuil in het frontale vlak met een hoek van Cobb (de hoek gevormd door de loodlijnen op de raaklijnen met de eindplaten van de twee meest gekantelde wervels) van meer dan 45°-50°.3 Onze patiënt had een milde thoracale scoliose, die geen verdere behandeling vereiste. Naast musculoskeletale afwijkingen, bestaan er een aantal andere aandoeningen die samen met gefixeerde torticollis kunnen voorkomen.1,4,5 Dertig procent van de patiënten heeft gehoorstoornissen. Dit was bij onze patiënt niet het geval. De incidentie van geassocieerde hartafwijkingen varieert van 4% tot 29%. Dit is een belangrijk gegeven voor de sportarts die een atleet met aangeboren torticollis in de praktijk ziet. Verschillende afwijkingen kunnen voorkomen, maar meestal gaat Figuur 1. Röntgenfoto’s (Face (links) en Profiel (rechts)) van de cervicale wervelkolom met partiële fusie van C2-C3-C4 en hemiwervel tussen C6 en C7 het om een ventrikelseptumdefect.6 Cardiale screening, bestaande uit electrocardiogram en echo van het hart, zijn noodzakelijk om contra-indicaties voor sportbeoefening uit te sluiten. Bij onze patiënt waren deze onderzoeken normaal. Renale afwijkingen (35%) kunnen eveneens voorkomen bij patiënten met een gefixeerde torticollis. Agenese is de meest frequente afwijking, maar ook malrotatie, hoefijzernieren of ectopische nieren kunnen voorkomen.7 Onze patiënt had een agenese van de linkernier. Tot op heden bestaan er geen studies over de consequenties op de functie van een unilaterale nier door sportbeoefening. Bij mensen met aangeboren unilaterale nier kan tot de leeftijd van 30 jaar de nierfunctie (bijna) normaal zijn. Bij een deel van die populatie is de nierfunctie verminderd, maar verdere studies zijn noodzakelijk om de pathofysiologische veranderingen op te volgen bij mensen met een solitaire nier.8 Een goede hydratatie en individueel sportdrankadvies op maat van de jeugdige atleet zijn echter van groot belang. Het risico op een nierletsel ten gevolge van een sporttrauma in contactsport is laag. Toch bestaat er controverse bij de kinderurologen voor wat betreft vermijden van contactsporten bij een solitaire nier. Vaak zijn de ouders van een kind met één nier overbeschermend en vermijden contactsport. De meeste niertrauma’s bij kinderen gebeuren echter in verkeersaccidenten. Bij contactsporten is er vijf keer meer risico op een hoofdblessure dan een nierletsel. Het nut van een nummer 5 | december 2012 | Sport & Geneeskunde 21 Pagina 20

Pagina 22

Interactieve digi studiegids, deze reclamefolder of whitepaper is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online plaatsen van digitale nieuwsbrieven.

Sport & Geneeskunde nummer 5 | December 2012 Lees publicatie 18Home