tuur van het os naviculare vast te leggen.14 Een CT scan met 1,5 mm coupes in de axiale richting en 3 mm plakjes in de coronale richting is het meest geschikte protocol om een fractuur aan te tonen.9,11 os naviculare wordt vaak laat gesteld vanwege de veelal normale röntgenfoto’s. Therapie Deze fracturen hebben een hoog risico op “delayed“ of “non-union”, daarom is een offensieve behandelstrategie nodig.2 De diagnose stressfractuur van het Niet-chirurgische behandeling omvat onbelaste gipsimmobilisatie totdat er consolidatie van de fractuur is opgetreden. Torg et al.12 verrichtten een systematische review van de chirurgische en niet-chirurgische behandeling van stressfracturen van het os naviculare en concludeerden dat er een trend bestaat richting niet-chirurgische behandeling middels onbelaste gipsimmobilisatie als de initiële behandeling van partiële en complete stressfracturen van het os naviculare, met een succespercentage van 96%. De onbelaste gipsimmobilisatie is gedurende een periode van 6-8 weken. Er is geen significant verschil in uitkomst en terugkeer naar sport tussen chirurgische en niet-chirurgische behandeling.12 Chirurgische behandeling omvat schroeffixatie. Bij topsporters met een lineaire stressfractuur kan er gekozen worden voor percutane schroeffixatie of schroeffixatie middels open reductie interne fixatie (ORIF) om mogelijke terugkeer tot sportactiviteit sneller te laten verlopen en het risico op een recidief stressfractuur te verkleinen.16,17 echter, er is geen significant verschil in tijd tot terugkeer in de sport met niet-chirurgische behandeling gevonden.16 Postoperatieve revalidatie omvat een belastbare gipsimmobilisatie voor vier weken, partiële belasting gedurende twee weken en geleidelijke terugkeer naar volledige sportparticipatie binnen acht weken.13 Conclusie Stressfracturen van het os naviculare komen voornamelijk voor bij sporters en kunnen een moeilijk diagnosticeerbare aandoening zijn vanwege de lastig te interpreteren symptomen bij presentatie. Bij lichamelijk onderzoek is er veelal karakteristiek pijn op te wekken met palpatie ter plaatse van de “N” spot. Conventionele röntgenfoto’s kunnen misleidend zijn. Bij persisterende of subacute pijn in de middenvoet zonder voorafgaand trauma moet men alert zijn op een stressfractuur. Een CT scan is hierbij het aangewezen aanvullende onderzoek. Bij een aangetoonde stressfractuur van het os naviculare is gipsimmobilisatie de therapie van eerste keuze. Fixatie door middel van een schroef, percutaan of via open reductie, kan de voorkeur hebben bij topsporters waarbij er het belang is van snelle terugkeer naar sportparticipatie. echter, er is nog geen significant verschil gevonden in tijd tot terugkeer in de sport met niet-chirurgische behandeling. Referenties 1. Towne LC, Blazina ME, Cozen LN. Fatigue fracture of the tarsal navicular. J Bone Joint Surg Am. 1970; 52(2): 376-378. 2. Orava S, Hulkko A. Delayed unions and nonunions of stress fractures in athletes. Am J Sports Med 1988; 16: 378–82. 3. Brukner P, Bradshaw C, Khan KM, et al. Stress fractures: a review of 180 cases. Clin J Sport Med 1996 ;6: 85–9. 4. Van Langelaan EJ. A kinematic analysis of the tarsal joints: an x-ray photogrammetric study. Acta Orthop Scand Suppl 1983; 204: 1–269. 5. Golano P, Farinas O, Saenz I. The anatomy of the navicular and periarticular structures. Foot Ankle Clin 2004; 9: 1–23. 6. Pavlov H, Torg JS, Freiberger RH. Tarsal navicular stress fractures: radiographic evaluation. Radiology 1983;148: 641–5. 7. Ting A, King W, Yocum L, et al. Stress fractures of the tarsal navicular in long-distance runners. Clin Sports Med 1988;7: 89–101 8. Torg JS, Pavlov H, Cooley LH, et al. Stress fractures of the tarsal navicular: a retrospective review of twenty-one cases. J Bone Joint Surg Am 1982; 64A: 700–12. 9. Khan KM, Brukner PD, Kearney C, et al. Tarsal navicular stress fracture in athletes. Sports Med 1994;17:65–76. 10. Khan KM, Fuller PJ, Brukner PD, et al. Outcome of conservative and surgical management of navicular stress fracture in athletes: eighty-six cases proven with computerized tomography. Am J Sports Med 1992; 20:657–66. 11. Kiss ZS, Khan KM, Fuller PJ. Stress fractures of the tarsal navicular bone: CT findings in 55 cases. Am J Roentgenol 1993;160:111–5. Stressfracturen van het os naviculare komen voornamelijk voor bij sporters en kunnen een moeilijk diagnosticeerbare aandoening zijn vanwege de lastig te interpreteren symptomen bij presentatie nummer 5 | december 2012 | Sport & Geneeskunde 33 Pagina 32

Pagina 34

Voor vaktijdschriften, online nieuwsbrieven en uitgaves zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een webwinkel in uw publicaties.

Sport & Geneeskunde nummer 5 | December 2012 Lees publicatie 18Home