Congresverslag negroïde sporters vaker sprake is van hypertrabecularisatie, oftewel een versterkte aanwezigheid van spierbalkjes in het hart. Omdat dit lijkt op een hartziekte met ernstige complicaties (linkerventrikel non-compaction cardiomyopathie), is het relevant om dit (waarschijnlijk) normale beeld te herkennen bij negroïde sporters. Omdat aanpassingen van het hart bij sporters over het algemeen in proportie zijn (gebalanceerd), kunnen verhoudingsmaten in de praktijk gebruikt worden om het onderscheid te maken met hypertrofi sche cardiomyopathie (HCM) en aritmogene rechterkamer cardiomyopathie (ARVC), de belangrijkste twee oorzaken van plotselinge hartdood bij sporters. Luijkx laat in zijn proefschrift zien dat in het geval van HCM de verhouding tussen linkerkamervolume en hartspierwandmassa goed onderscheid kan maken tussen normaal en afwijkend en dat dit in het geval van ARVC adequaat lukt met de ratio tussen het volume van de linker- en rechterhartkamer. Bij HCM is er immers sprake van een selectieve verdikking van de hartspierwand en bij ARVC is de rechterkamer eerder en erger aangedaan dan de linkerkamer. Al met al geeft het onderzoek van Luijkx op diverse vlakken meer inzicht in de factoren die een rol spelen bij de aanpassing van het hart aan regelmatige (top)sportbeoefening. Zo is het ook voor een sportarts goed om te weten dat een krachtsporter in principe géén vergroot hart hoort te hebben, maar een vergroot hart bij een krachtsporter past bijv. wel bij steroïdengebruik of zelfs bij HCM, terwijl dit voorheen als normaal zou zijn afgedaan. Deze studie biedt bruikbare gegevens voor de klinische praktijk in de vorm van referentiewaarden voor verschillende sporttypes per geslacht en verhoudingsmaten ter onderscheid met relevante hartziektes. Kortom, een waardevol proefschrift dat iedere arts, die sporters test of begeleidt, in zijn boekenkast of in digitale versie moet kunnen raadplegen. cents; sex difefrences); Physical activity for health and fi tness; Exercise prescription; Cardiovascular disease,; Obesitas; Diabetes. Tenslotte is er een verklarende woordenlijst, een bibliografi e van de aangeduide referenties en een handzame trefwoordenlijst. Proefschrift van Tim Luijkx met als titel ‘Cardiac MRI in athletes’ (2012) Gepromoveerd aan de Universiteit van Utrecht ISBN: 978-90-5335-508-4 Drukkerij: Ridderprint BV, Ridderkerk Referenties 1. Baggish AL, Weiner RB, Kanayama G, et al.(2010) Long term anabolic– androgenic steroid use is associated with left ventricular dysfunction. Circ Heart Fail 3:472–6 2. Weiner RB, Kanayama G, Hudson JI, et al. (2009) Abstract 3048: chronic anabolic andro- genic steroid use is associated with left ventricular systolic and diastolic dysfunction. Circulation 120:S741 3. Urhausen A, Albers T, Kindermann W.(2004) Are the cardiac effects of anabolic steroid abuse in strength athletes reversible? Heart 90:496–501 4. Basavarajaiah S, Boraita A, Whyte G, Wilson M, Carby L, et al. (2008) Ethnic differences in left ventricular remodeling in highly-trained athletes relevance to differentiating physiologic left ventricular hypertrophy from hypertrophic cardiomyopathy. J Am Coll Cardiol 51: 2256-2262 5. Rawlins J, Carre F, Kervio G, Papadakis M, Chandra N, et al. (2010) Ethnic differences in physiological cardiac adaptation to intense physical exercise in highly trained female athletes. Circulation 121: 1078-1085 6. Magalski A, Maron BJ, Main ML, McCoy M, Florez A, et al. (2008) Relation of race to electrocardiographic patterns in elite American football players. J Am Coll Cardiol 51: 2250-2255 nummer 3 | augustus 2012 | Sport & Geneeskunde 41 Pagina 40
Pagina 42Heeft u een uitgave, digitaalbladeren of digi-tijdschriften? Gebruik Online Touch: editie digitaal op uw website plaatsen.
Sport & Geneeskunde nummer 3 | Augustus 2012 Lees publicatie 15Home