Materiaal en methode Zoekstrategie Met de zoekmachines PubMed, Embase.com en Sportdiscus werd gezocht naar artikelen over osteochondritis dissecans met als zoektermen ‘osteochondritis dissecans’, ‘ocd’, ‘osteochondrosis’ en ‘elbow’ of ‘elbows’ tot april 2011. Inclusiecriteria: artikelen met betrekking tot kinderen en adolescenten (6-18 jaar) met osteochondritis dissecans van de elleboog. Artikelen niveau I-IV (volgens de richtlijnen van het Centre for evidence based medicine (CEBM), Philips et al.) met betrekking tot de anamnese, klinisch onderzoek, beeldvorming, behandeling en prognose van osteochondritis dissecans van de elleboog werden geselecteerd. Exclusiecriteria: artikelen die niet in de Engelse of Nederlandse taal gepubliceerd werden, dierenstudies, case studies met minder dan tien patiënten, heelkundige studies gepubliceerd voor 2000 en artikelen waarbij geen toegang tot de volledige tekst kon worden verkregen. Voor de literatuuranalyse werd gebruik gemaakt van NCBI (the National Center for Biotechnology Information). Zoekresultaten Terwijl het initiële onderzoek resulteerde in 767 artikelen, werden de artikelen die niet beantwoorden aan de vooropgestelde in- en exclusiecriteria (cfr. supra) verwijderd. 43 artikelen werden voor het literatuuronderzoek geselecteerd (zie figuur 1). De referenties van deze artikelen werden opgenomen in de referentielijst in bijlage en in tabel 1. Het niveau van de gevonden artikelen was hoofdzakelijk, volgens de criteria van CEBM, level of evidence III en IV. Er werden geen studies met hoge evidentie gevonden (zie tabel 1). Resultaten Diagnostiek Waarde van anamnese en klinisch onderzoek? Anamnese Belangrijke anamnestische gegevens zijn ‘duur en aanvang van de symptomen’, ‘uitlokkende en verlichtende factoren’, ‘betrokkenheid en aard van de sport’, ‘repetitief gebruik van het aangetaste gewricht’, ‘mechanisme van trauma’, ‘medische voorgeschiedenis’ en ‘huidig gebruik van medicatie’.12 OCD van het capitulum tast primair atleten tussen de 11 en de 21 jaar aan, met een gemiddelde van 12 tot 14 jaar.2 Stubss et al12 suggereerden dat doorverwijzing bij de volgende alarmsignalen aangewezen is: een aanzienlijk of penetrerend trauma, neurovasculaire schade, septische arthritis en bij vermoeden van maligniteit.12 Figuur 1: Methode literatuuroverzicht, zoektocht literatuur gestart op 7 mei 2011 Klinische presentatie In de vroege stadia van de aandoening kan een ‘zeurende’ pijn ter hoogte van de laterale zijde van de elleboog gerapporteerd worden, die toeneemt bij belasting en afneemt bij rust.3,13 pitulaire gewricht aangetast.4,9,12,14-16 Bij OCD van de elleboog is meestal het radiocaValgusstress op de elleboog geeft immers belasting op de laterale zijde.4,12 Hierbij kan er ook een elongatie van het collateraal ulnair ligament optreden, waardoor de stabiliteit van het gewricht kan afnemen.12 ook de trochlea, radiuskop, olecranon en olecranonfossa aantasten.12,14,16,17,19 Naarmate de aandoening evolueert, kan de pijn verergeren en kunnen er zich andere symptomen ontwikkelen zoals verminderde mobiliteit - voornamelijk in extensie -, een gevoelige elleboog en recidiverende zwellingen.7,12,13 De OCD van de elleboog kan zeldzaam In de gevorderde stadia kunnen mechanische symptomen zoals zwelling en blokkage de aanwezigheid van een los fragment suggereren.3,12 OCD komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.7,9 dominante arm is bijna altijd betrokken, met occasioneel bilaterale aantasting.7,9,10,17-19 Klinisch onderzoek begint met inspectie van misvormingen, littekens, kneuzingen, zwellingen en spieratrofie.12 Daarna volgt palpatie voor crepitus, gevoeligheid van het gewricht en gewrichtszwelling.12,13 De klinische presentatie kan moeilijk zijn omdat zwelling niet altijd zichtbaar is en globale beweeglijkheid ook niet steeds beperkt hoeft te zijn, zodoende dat vaak enkel specifieke testen positief zijn. In nummer 4 | oktober 2012 | Sport & Geneeskunde 7 Pagina 6
Pagina 8Voor vakbladen, online onderwijs catalogi en sportbladen zie het Online Touch CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een online shop in uw club bladen.
Sport & Geneeskunde nummer 4 | Oktober 2012 Lees publicatie 16Home