Introductie Het mediaal tibiaal stress syndroom (MTSS), ook wel ‘shin splints’, ‘scheenbeenvliesontsteking’of ‘periostitis’ genoemd, is een veel voorkomende overbelastingsblessure bij sporters. De blessure is gelokaliseerd aan de posteromediale zijde van het middelste en distale deel van de tibia.1,2 Deze blessure treedt veelal op bij sporten waarbij het onderbeen regelmatig aan axiale belasting wordt blootgesteld, zoals bij hardlopen, korfballen, basketballen en turnen. In de literatuur worden incidenties beschreven tussen de 9.5 en 35.7 %.2 Ook bij militairen komt de blessure, met incidenties tussen de 4 en 35%, regelmatig voor.1 Over de etiologie van MTSS bestaat geen duidelijkheid.1 Aanvankelijk werd gedacht dat MTSS werd veroorzaakt door herhaaldelijke tractie van voetflexoren aan het periosteum van de tibia. Bij dissectie studies werden echter weinig peesaanhechtingen op de plaats van de klachten aangetroffen.1,3 Ook konden histologische onderzoeken geen evidente periostitis aantonen.4,5 De afgelopen jaren toonden steeds meer studies aanwijzingen dat MTSS wordt veroorzaakt door een falend botmetabolisme ten gevolge van herhaalde buigbelasting op de tibia. Zo werd bij sporters met MTSS een afgenomen botdichtheid gevonden, welke herstelde na het verdwijnen van de klachten.6,7 Bij analyse van beeldmateriaal, verkregen met behulp van Computer Tomografie, werd een kleinere dwarsdoorsnede van de tibia gevonden bij sporters met MTSS vergeleken met asymptomatische sporters.8 High-resolution CT scan toonde osteopene veranderingen in de tibiale cortex bij sporters met MTSS.9,10 In enkele case studies werden aanwijzingen gevonden dat behandeling met bisfosfonaten klachten van MTSS kan doen afnemen.11,12,13 In de literatuur worden verschillende behandelingsmethoden genoemd, zoals (relatieve) rust, rekoefeningen, behandeling met NSAID’s, kracht- en oefentherapie, correctie van overpronatie, low-energy radial extracorporeal shock wave therapie of chirurgie. Er is echter nog geen enkele behandeling effectiever gebleken dan (relatieve) rust.1,2,19,20 Stimulatie met een Pulsed Electro Magnetic Field (PEMF) heeft een positieve invloed op het botmetabolisme.14,15 PEMF stimuleert botgroei en wordt reeds toegepast bij de behandeling van fracturen met delayed of non-union en artrose.16,17,21 Omdat stimulatie met PEMF het veronderstelde falende botmetabolisme van de tibia bij sporters met MTSS positief kan beïnvloeden, zou PEMF effectief kunnen zijn als behandeling van MTSS. Het doel van deze pilot studie is om een indruk te krijgen over hoe de effectiviteit van PEMF is bij de behandeling van MTSS bij sporters; secundair doel is het bepalen van de klinische toepasbaarheid van PEMF bij deze actieve populatie. Materiaal en methoden Studieopzet en informed consent Het onderzoek is opgezet als een dubbelblind, placebo gecontroleerde klinische trial met een follow up periode van zes maanden. Het onderzoek vond plaats in het sportmedisch centrum van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Voor uitvoering van het onderzoek werd toestemming verkregen van de Medisch Ethische Commissie in het UMCG. Onderzoekspopulatie en inclusie Voor deze pilotstudie werden 15 actieve en 15 inactieve (placebo) botgroeistimulatoren ter beschikking gesteld. 30 benen met MTSS konden in het onderzoek worden geïncludeerd. Voor werving van de deelnemers werden sportartsen en fysiotherapeuten uit de omgeving Groningen aangeschreven met het verzoek sporters met MTSS te verwijzen naar het Sportmedisch Centrum UMCG. Hier werden zij op het spreekuur van de onderzoeker gezien en via anamnese en lichamelijk onderzoek beoordeeld op in- en exclusie criteria. Inclusiecriteria waren 1) sporters tussen de 18 en 45 jaar, 2) meer dan 6 weken bestaande belastingafhankelijke pijnklachten aan de posteromediale zijde van de tibia, 3) pijn bij palpatie over de posteromediale tibia rand over een traject van minstens 5 cm. Exclusiecriteria waren 1) klinische aanwijzingen voor stressfractuur van de tibia of chronisch compartiment syndroom, 2) gebruik van anticoagulantia, 3) dragen van pacemaker of insuline pomp, 4) zwangerschap en 5) neurovasculaire aandoeningen in het onderbeen. Plotseling ontstane pijn, focale drukpijn over de tibia en/of percussiepijn werden gezien als klinische tekenen van een stressfractuur.1 Klinische aanwijzingen voor chronisch compartimentsyndroom waren krampende, brandende pijn en een gespannen gevoel in was er geen pijn bij palpatie in rust.1 Randomisatie Na inclusie en tekenen van een informed consent werden de deelnemers ad random toegewezen aan de PEMF groep (n=15 benen) of placebogroep (n=15 benen). Hierbij werd gebruik gemaakt van twee dozen, waaruit op volgorde van nummer 3 | juli 2013 | Sport & Geneeskunde 13 Pagina 12

Pagina 14

Interactieve online webshop, deze verenigingsblad of lesboek is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaal maken van eboeken.

Sport & Geneeskunde nummer 3 | Juli 2013 Lees publicatie 24Home