hetgeen meerdere malen per dag moet gebeuren, zou de vicieuze cirkel van pijn en eventuele spasmen kunnen doorbreken. Daarnaast lijkt het aanpassen van activiteiten (ADL en sport) ook invloed te hebben op de klacht. De intensiteit en frequentie van de provocerende beweging dient gereduceerd te worden. Middels massagetechnieken kunnen mogelijke adhesies van de zenuw aan de spierfascie losgemaakt worden. Beweging van de zenuw ten opzichte van omliggende structuren wordt hierdoor gefaciliteerd. Warmte, ultrageluid of elektrische stimulatie zouden de behandeling kunnen aanvullen.45,54-56,66,69,70,73-75 Pijnstillende en spierrelaxerende medicatie Voor de behandeling van lage rugklachten is het therapeutisch effect van NSAID’s bewezen (bewijsniveau A1).76,77 De behandeling van PS met NSAID lijkt eveneens een positief effect te hebben. Naar het pijnstillend en therapeutisch effect van NSAID’s bij PS bestaat echter geen deugdelijke vergelijkende studie. Injectietherapie Vier studies van bewijsniveau C onderzochten de werking van een kortwerkend analgeticum met corticosteroïden.11,55,58,59 studies onderzocht.43,52,54,56,67,70-72 het bewijsniveau van A254 , B52,71 . BOTOX befysiotherapie en injectie therapie geen afdoende resultaat hebben gegeven.11,24,79 De procedure bestaat uit een tenotomie van de insertie van de m. piriformis op de trochanter major. Adhesies van de spierfascie aan de n. ischiadicus worden hierbij meestal verwijderd.20,24,29,37,39,79,80 invasieve methodes zijn beschreven, endoscopisch80 een minimale incisie van 3 cm.11 Minimaal en via Discussie Ondanks het feit dat PS ruim 70 jaar geleden voor het eerst werd beschreven, bestaat er nog weinig eenduidigheid over de aandoening. Het feit dat een patiënt gemiddeld twee jaar klachten heeft en al door meerdere specialisten gezien is voordat de diagnose wordt gesteld bewijst dat de diagnose vaak moeilijk te stellen is.54,67 BOTOX (botulinum neurotoxine) werd in acht Bij deze studies varieerde tot C43,56,67,70,72 lemmert de release van acetylcholine in de synapsspleet, waardoor de spier relaxeert. Relaxatie van de m. piriformis kan leiden tot vermindering van de druk op de n. ischiadicus en vermindering van de myofasciale pijn.43,67 Definitie Zoals eerder vermeld bestaat geen eenduidige definitie van PS. De volgende omschrijving heeft de voorkeur: “Pijn ter plaatse van het SI-gewricht en/of diep in de bilregio aan de aangedane zijde, vaak uitstralend naar het been, veelal ontstaan na een trauma aan het bekken (een val).” De pijn verergert door langdurig zitten en geeft problemen bij bukken, tillen en sportbelasting. Vaak is er ter plaatse van de m. piriformis een zwelling palpabel, die zeer gevoelig is. BOTOX geeft echter bij 50% van de patiënten bijwerkingen zoals een droge mond en dysfagie.56 Injectietechnieken. De injectie dient in en eventueel rond de m. piriformis te geschieden, waarbij injectie in de n. ischiadicus voorkomen dient te worden. Het lokaliseren van de m. piriformis leidt nogal eens tot problemen. Blinde of EMG geleide injecties treffen de m. piriformis in 60% van de gevallen niet.36,72 Middels CT-, MRI- of echogeleide injecties kan de exacte locatie van de injectie bepaald en gecontroleerd worden.43,61,62,67,71 meest gevoelige plaats te injecteren19 doen over het gehele verloop van de m. piriformis.78 Operatieve ingreep Chirurgische behandeling geldt als de laatste behandeloptie. Literatuur met betrekking tot operatief ingrijpen bij PS beperkt zich tot niet-vergelijkend onderzoek van C kwaliteit.11,20,24,37,39,55,79 Geïncludeerd worden patiënten bij wie Sommigen adviseren alleen op de , terwijl anderen dit Etiologie Er lijkt consensus te bestaan wat betreft de pathofysiologie: weefsel in en rond de n. ischiadicus raakt geïrriteerd door wrijving en/of compressie door de m. piriformis. Hierbij kan in de m. piriformis myofasciale pijn ontstaan. Meerdere oorzaken van deze pathologie zijn aanwijsbaar. Derhalve lijkt de benaming piriformis syndroom adequaat. Diagnostiek Uit de anamnese blijkt dat er sprake is van een van de volgende klachten: bilpijn in rust, pijn bij zitten of pijn bij bukken, tillen of sport. Tevens is er sprake van drukpijn die de herkenbare klacht oplevert. De meest sensitieve klinische testen lijken de ‘straight leg raise’, de Pace-test en de Beatty-test. De eerstgenoemde is het minst specifiek. De Freiberg-test en FADIR test zijn minder sensitief. Standaard elektrofysiologisch onderzoek (EMG) kan aantonen dat er compressie bestaat van de n. ischiadicus. Zo lijkt bij een groot aantal van de patiënten met PS de zenuwwortel L5 aan de aangedane zijde een iets tragere impulsgeleiding te vertonen.53 Dit gegeven is echter niet specifiek nummer 4 | september 2013 | Sport & Geneeskunde 21 Pagina 20

Pagina 22

Heeft u een vaktijdschrift, pagedirect of digi-artikelen? Gebruik Online Touch: whitepaper online bladerbaar maken.

Sport & Geneeskunde nummer 4 | September 2013 Lees publicatie 25Home