Sportmedische praktijk Tabel 2: resultaten van de inspanningstest Patiënt A (weinig klachten) Omslagpunt Hartfrequentie Vermogen VO2 Maximaal Hartfrequentie Vermogen VO2 RER Bloeddruk Herstel (10 min) Bloeddruk 163 spm 180 watt 24 ml/min.kg (89% van maximaal) Patiënt B (veel klachten) 155 spm 140 Watt 19 ml/min.kg (90% van maximaal) 180 spm 220 watt (259 % van de norm) 1 27 ml/min.kg (152 % van de norm) 1 1,14 n.a. 177 spm 180 watt (114 % van de norm) 1 21 ml/min.kg (91 % van de norm) 1 1,10 214/81 142/82 1 Berekend volgens de norm van Fairbarn31 103/78 (gevoel van onwelwording) additionele renine en ACTH bepaling in patiënte B adequaat ten tijde van de inspannings- en kanteltafeltest. De orthostatische hypotensie na inspanning bij patiënte B zou te wijten kunnen zijn aan de minder uitgesproken noradrenalinerespons op inspanning in vergelijking met patiënte A. De werking van noradrenaline bestaat naast positieve inotrope effecten ook uit vasoconstrictie via stimulatie van Alfa1-adenerge receptoren. De noradrenalinespiegel tijdens herstel is echter niet onderzocht. Bij de kanteltafeltest was de stijging in noradrenaline spiegel in beide patiënten vergelijkbaar, doch absolute waarden bleken opnieuw lager in patiënte B. Grafiek 3. Veneus lactaat respons in patient A (onderbroken lijn) en patient B (ononderbroken lijn). De grijze lijnen vertegenwoordigen de boven- en ondergrens van de adrenaline spiegel in rust, matig intensieve en maximale inspanning van het laboratorium. Om technische redenen kon bij patiënt A geen lactaat in rust worden bepaald. Orthostatische hypotensie Orthostatische hypotensie door het aldosterontekort is een bekend symptoom van onbehandelde addisonpatiënten. De aldosteronsuppletie middels fludrocortison was blijkens de 36 Sport & Geneeskunde | juli 2014 | nummer 3 Conclusie Deze casestudie laat zien dat er geen adrenalinestijging tijdens inspanning optreedt bij addisonpatienten met en zonder inspanningsintolerantie en moeheidsklachten. Een verschil in inspanningsgeïnduceerde adrenalinerespons lijkt dus niet de oorzaak van veel gerapporteerde moeheid en inspanningsbeperking bij de ziekte van Addison. Wel werd een veel sterkere noradrenalinerespons tijdens inspanning gezien in de addisonpatiënte zonder klachten. Mogelijk kan een sterke noradrenalinerespons het gebrek aan adrenaline tijdens inspanning compenseren. Om deze hypothese te onderzoeken is een uitgebreide studie met nauwkeurig gematchte addisonpatiënten met en zonder klachten nodig. Als de afwijkende catecholaminerespons in Pagina 35

Pagina 37

Heeft u een folder, i-brochure of e-lesmateriaal? Gebruik Online Touch: spaarprogramma bladerbaar maken.

Sport & Geneeskunde nummer 3 | juli 2014 Lees publicatie 32Home