Methode PubMed, Embase, PEDro en CINAHL werden doorzocht om relevante gerandomiseerde klinische trials (RCT’s) te identificeren. Twee reviewers onderzochten onafhankelijk van elkaar de kwaliteit van de methodologie en data-extractie. De uitkomsten waren verdeeld in: lichamelijke activiteit, klinische toestand (eg. BMI, bloeddruk, hospitalisatie, consultaties) en psychosociaal welzijn (eg. HADS, SF-36), op korte (≤3 maanden), middellange (3-6 maanden) en lange termijn (≥6 maanden). Een ‘bestebewijssynthese’ werd gebruikt om de resultaten samen te vatten. Vanwege de heterogeniteit van de interventie- en controlegroep werden de RCT’s verdeeld in drie groepen gebaseerd op de controlegroep, die een subindeling kregen in eenvoudige (bevat ≤3 componenten) of complexe e-coaching (≥4 componenten). De e-coaching programmacomponenten waren symptoomcontrole, communicatie met zorgverleners, et cetera. Resultaten Negentien RCT’s werden geïncludeerd. Daarvan vergeleken vijftien RCT’s (vier hoge kwaliteit (HK) en elf lage kwaliteit (LK)) e-coaching met gebruikelijke zorg. Hieruit bleek dat er op middellange termijn een matig effect is op de klinische toestand en psychosociaal welzijn vanwege complexe e-coaching, terwijl op lange termijn matig bewijs was gevonden voor verbetering van de klinische toestand in eenvoudige e-coaching, en van fysieke fitheid en psychosociaal welzijn vanwege complexe e-coaching. Eén LK RCT vergeleek e-coaching met een fysiek activiteitenplan en drie LK RCT’s vergeleken e-coaching met een basisinternetprogramma. Conclusies E-coaching is mogelijk effectiever dan de gebruikelijke zorg om de fysieke activiteit, klinische toestand en het psychosociaal welzijn te verbeteren. echter, extra HK RCT’s met gelijkwaardige e-coachingsprogramma’s zijn nodig om deze conclusie te versterken. Er kan geen conclusie worden getrokken of de e-coaching meer effectief is vergeleken met een fitnessprogramma voor thuis of een eenvoudig internetprogramma, door het beperkte aantal RCT’s. Discussie en aanbevelingen Het blijft een enorme uitdaging om HR-participatie te verhogen, mede vanwege de reisafstand. Mogelijk zou e-coaching hier een positieve rol kunnen spelen.(2) Referenties 1. Zutz A., Ignaszewski A., Bates J., Lear S.A. ‘Utilization of the internet to deliver cardiac rehabilitation at a distance: a pilot study’. Telemedicine Journal and e-Health. 2007;13(3):323-330. 2. Snoek J.A., Cramer M.J., Backx F.J. ‘Cardiac rehabilitation: how much pain for the optimal gain?’ Neth Heart J. 2013 Mar;21(3):135-7. Biografie Dr. Eva van Veen MSc Eva van Veen MSc is verbonden aan het UMC Utrecht. 27 & 28 november 2014 te Ermelo 63 Pagina 64

Pagina 66

Interactieve efolder, deze spaarprogramma of onderwijs catalogus is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een online publicatie converteren van digi-nieuwsbrieven.

VSG Abstractboek 2014 Lees publicatie 37Home