Sportmedische Praktijk ECG afwijking Vergrote QRS amplitude R of S in extremiteitafl eiding > 20 mm S in V1 of V2 > 30 mm R in V5 of V6 > 30 mm SV1 + RV5 of RV6 > 35 mm T-top inversie in V6 ≥ 1mm Linker atrium vergroting Linker hartas QRS duur in V5 of V6 > 0.09 sec Intrinsicoide defl ectie in V5 of V6 ≥ 0.05 sec Punten 3 3 3 2 1 1 Tabel 1. Romhilt-Estes score systeem voor non-voltage criteria. Een score van 4 of hoger is suggestief voor linkerventrikelhypertrofi e en behoeft nader onderzoek. De intrinsicoide defl ectie wordt ook wel de “R-wave peak time” genoemd en is fysiologisch de depolarisatie van het endocard naar het epicard. Het wordt gemeten vanaf het begin van het QRS-complex tot de R-top. Figuur 4. Weergave van de globale verdeling van de echografi sche linkerventrikel septumdikte bij verschillende geslacht en ras. Data zijn verkregen uit verschillende artikelen en daaruit is deze fi guur opgemaakt met weergave van de geschatte normale verdelingen.8,9 Bij kaukasiërs is een dikte van >15 mm suggestief voor pathologie, terwijl bij negroïde atleten een dikte van >14 mm in 3% van de gevallen is beschreven.8 Ook negroïde vrouwelijke atleten hadden een signifi cant dikkere linkerventrikelwand dan een vergelijkbare groep blanke vrouwelijke atleten. In deze negroïde groep had ongeveer 3% een dikte >11 mm, maar nooit meer dan 13 mm.9 wijl in de groep blanke atleten een dikte >12 mm in 4% van de gevallen voorkwam.8 Een ander opvallend gegeven is dat vrouwen veel minder neiging hebben tot linkerventrikel hypertrofi e. In een grote echografi sche studie bij vrouwelijke sporters werd in geen van de 600 vrouwen een wanddikte >13 mm gevonden.10 Het elektrocardiogram (ECG) is een nuttig screeningsmiddel, maar omvat enige controverses. Allereerst is er een klein aantal vals negatieven, variërend van 5-20%.12 Het Indien een vrouw dus wel een hypertroof hart vertoont, is er dus een sterke verdenking op HCM en is verder onderzoek geïndiceerd.9 Bij een dikte onder de 13 mm is er vrijwel nooit sprake van HCM, tenzij deze zich nog fenotypisch zal manifesteren. Bij een dikte van meer dan 15 mm is er een zeer grote kans op HCM bij mannelijke kaukasiërs.11 Er is echter een aantal sporters dat in de zogenaamde “grey-zone” van 13-15 mm wanddikte valt. Deze groep behoeft nadere analyse middels de in tabel 2 genoemde kenmerken. 10 Sport & Geneeskunde | juni 2012 | nummer 2 ECG kan dus ogenschijnlijk normaal tot randnormaal zijn in de aanwezigheid van HCM. Anderzijds is bekend dat er in 10-20% van de gevallen een vals-positieve uitslag zal zijn. Een verdacht ECG, maar ook een verdacht klinisch onderzoek of anamnese moeten aanleiding geven tot verder onderzoek, zelfs met een ogenschijnlijk normaal ECG. Bij geisoleerde aanwezigheid van voltage criteria voor linkerventrikelhypertrofi e (zoals de veelgebruikte SokolowLyon criteria 12) behoeft er geen verdere actie, gezien het feit dat dit frequent voorkomt bij sporters en zelden een uiting is van HCM. Bij aanwezigheid van non-voltage criteria (zoals het Romhilt-Estes scoresysteem, zie tabel 1) wordt nader onderzoek geadviseerd.12 Pagina 9

Pagina 11

Scoor meer met een e-commerce shop in uw tijdschriften. Velen gingen u voor en publiceerden onderwijsmagazines online.

Sport & Geneeskunde nummer 2 | Juni 2012 Lees publicatie 14Home