Richtlijnen Resultaten 1. Fysische diagnostiek en de rol van aanvullend onderzoek Sommige patiënten komen direct na trauma bij de para(medicus). In die gevallen kan de diagnose mogelijk worden gesteld op basis van lichamelijk onderzoek. Na enkele uren is valide onderzoek vaak niet meer mogelijk door optredende pijn en zwelling. Verder diagnostisch onderzoek kan dan pas worden uitgevoerd als de ergste pijn en zwelling zijn afgenomen. De anterieur-posterieure instabiliteit die door de laesie van de VKB ontstaat, is het best te diagnosticeren door de Lachman test.9-11 Toevoegen van de pivot-shift test en de voorste schuifl adetest kan de diagnostiek verder verduidelijken.9 valide onderzoeksmethode is om een VKB letsel vast te stellen12,13 Hoewel een MRI een veilige en is het niet strikt noodzakelijk om het onderzoek toe te voegen omdat het zelden leidt tot verandering van de diagnose of behandelstrategie.14 Alleen bij twijfel over de diagnose (bij een knie met een uitgebreide voorgeschiedenis of bij verdenking op multi-ligamentair letsel dan wel bijkomende meniscus of kraakbeen schade) kan het maken van een MRI-scan zinvol zijn. Experts zijn van mening dat de ervaring van de onderzoeker met het lichamelijk onderzoek van de knie een rol speelt bij de betrouwbaarheid van het vaststellen van een kruisband ruptuur. Conclusies van de werkgroep • Het verdient aanbeveling de Lachman, pivot shift en de voorste schuifl adetest van de knie uit te voeren om de validiteit van de diagnose VKB letsel te optimaliseren. De betrouwbaarheid van dit lichamelijk onderzoek is gebaat bij een geoefend onderzoeker. • Bij een afwijkend lichamelijk onderzoek van de voor-achterwaartse/rotatoire stabiliteit van de knie verdacht voor een voorste kruisband laesie, heeft het maken van een MRI-scan bij afwezig zijn van verdenking op andere afwijkingen geen toegevoegde waarde, daar het de diagnose, noch de behandeling beïnvloedt. 2. Wat zijn uitkomstmaten voor de evaluatie en het vervolgen van patiënten met een VKB letsel? Voor het naar waarde beoordelen van een behandeling is het van groot belang om deze te kunnen kwantifi ceren en te vergelijken in een voor de patiënt en de behandelaar relevante, valide en reproduceerbare uitkomstmaat. Naast vastleggen van functies en anatomische eigenschappen is 28 Sport & Geneeskunde | juni 2012 | nummer 2 evaluatie van patiënt gerelateerde uitkomstmaten richting activiteiten en participatie van belang. We onderscheiden functietesten en scorelijsten om activiteiten en participatie vast te leggen. Als functietest wordt de hoptest veelal gepropageerd.15 Uit de beschikbare literatuur over patiëntgerelateerde uitkomstmaten blijkt dat er twee testen in het Nederlands gevalideerd zijn: de Knee Injury and Osteoartritis Outcome Score (KOOS)16 mentation Committee (IKDC) score.17,18 en International Knee DocuHoewel de eerste lijst niet specifi ek bedoeld is voor patiënten met een VKB letsel wordt de lijst om bovenstaande reden toch geadviseerd. Als bepaling van het niveau van functioneren acht de werkgroep gebruik van de Tegner score19 zinvol. De verdere samenvatting van de literatuur, betreffende belangrijke uitkomstmaten voor kruisbandletsel, zonder dan wel met reconstructie is weergegeven in tabel 3, 4 en 5. Conclusies van de werkgroep • Het verdient aanbeveling om als uitkomstmaat voor patiëntenuitkomst de KOOS en de IKDC subjectief te gebruiken. • Het is aan te bevelen om als klinische uitkomst de combinatie van Lachman, pivot shift en voorste schuifl adetest te gebruiken. • Het kan zinvol zijn om als uitkomstmaat voor activiteitenniveau de Tegner score te gebruiken. 3. Operatie indicatie voor VKB reconstructie Er is een grote groep patiënten met een bewezen letsel van de VKB die in het dagelijks leven, maar ook tijdens sportieve activiteiten, geringe of zelfs geen klachten en/of beperkingen ondervindt van de restinstabiliteit. Blijkbaar vangt deze groep de instabiliteit ten gevolge van het VKB letsel goed op, door middel van adequate spiegebruik/training, herstel van de coördinatie en eventueel door de mate en het niveau van uitvoeren van sportieve activiteiten aan te passen. Een aantal patiënten houdt echter na een doorgemaakt VKB letsel instabiliteitklachten van de knie. Indien er sprake van functionele instabiliteit20 op een hoog niveau wil functioneren21 of indien de patiënt wordt vaak besloten tot operatieve reconstructie van de VKB. De belangrijkste factor om tot een operatie over te gaan is de wens om intensief en op hoog niveau te willen blijven sporten.21 Hoewel jongere mensen veelal intensiever en op hoger niveau willen blijven functioneren is leeftijd op zich geen indicatie of contra indicatie om te opereren. Wil iemand op oudere leeftijd actief blijven dan zijn operatieresultaten vergelijk Pagina 27

Pagina 29

Voor spaarprogramma, online onderwijs magazines en uitgaven zie het Online Touch beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een webwinkel in uw brochures.

Sport & Geneeskunde nummer 2 | Juni 2012 Lees publicatie 14Home