Sportmedische Praktijk Hyperglykemie tijdens inspanning bij Diabetes Mellitus type I Door: A. van Dooren, M. Beelen, H.R. Haak, G. Schep Samenvatting Het optreden van hypoglykemie tijdens of na inspanning bij patiënten met diabetes mellitus type I (DM-I) is een bekend probleem. Minder bekend bij deze patiëntenpopulatie is het ontstaan van hyperglykemie door inspanning, en het mogelijke preventieve effect hierop van koolhydraatinname. Hyperglykemie bij inspanning kan veroorzaakt worden door een grote stijging van de catecholaminenconcentraties waardoor de glycogenolyse gestimuleerd wordt. Catecholaminen remmen tevens het vrijmaken van insuline. Na inspanning daalt het catecholamineniveau waardoor bij gezonde sporters de insulineconcentratie compensatoir stijgt. Bij DM-I patiënten vindt deze compensatoire stijging echter niet plaats, waardoor de hyperglykemie in stand gehouden kan worden. Inname van koolhydraten heeft mogelijk een beschermend effect op het ontstaan van hyperglykemie, vanwege de remmende werking op de catecholaminevrijlating, zoals aangetoond bij gezonde proefpersonen. Of dit tevens geldt voor DM-I patiënten, moet nog nader onderzocht worden. We beschrijven een casus waarbij er sprake is van substantiële hyperglykemie bij inspanning bij DM-I en waarbij inname van koolhydraten leidde tot verbetering. Summary A well known problem in patients with diabetes mellitus type 1 (DM-I), is the occurrence of hypoglycaemia during or after exercise. Less known in this population is the development of hyperglycaemia due to physical exercise, and the possible preventive effect of carbohydrate ingestion. Hyperglycaemia in exercise can be caused by a large rise in catecholamine l evels which stimulates glycogenolysis. In addition, catecholamine inhibits the release of insulin. In healthy athletes, the catecholamine l evels drop after exercise, resulting in a compensatory increase of insulin. On the contrary, this does not occur in DM-I patients, which could lead to continuation of hyperglycaemia. Ingesting carbohydrates has the potential to protect against this, due to an inhibiting effect on catecholamine release, as proven in healthy subjects. Whether this applies for DM-I patients as well needs further investigation. We describe a case in which substantial hyperglycaemia occurred during exercise and in which ingestion of carbohydrates led to improvement of glycemic control. Trefwoorden: intermitterende intensieve inspanning, catecholaminen, koolhydraten Key words: intermittent high-intensity exercise, catecholamine, carbohydrate Inleiding Voor patiënten met diabetes mellitus type 1 (DM-I) zijn er meerdere voordelen verbonden aan lichaamsbeweging in de vorm van sport. Zo heeft sporten een positief effect op verschillende fysieke functies, zoals de conditie, bloeddruk en het lipidenprofiel, maar verkleint het ook het risico op complicaties en mortaliteit door diabetes mellitus. Bovendien blijken diabetespatiënten die regelmatig bewegen hun gevoel van welzijn en kwaliteit van leven hoger te scoren dan patiënten die niet sporten.1 Toch kan sporten voor DM-I patiënten ook potentiële problemen opleveren. Het grootste risico bij duursport is het ontstaan van een hypoglykemie tijdens, of zelfs tot 31 uur na inspanning.1,2 In gezonde personen wordt bij inspanning in eerste instantie de glycogeenvoorraad in de spieren aangesproken. Vervolgens daalt de insulineafgifte, waardoor de lever gestimuleerd wordt tot glycogenolyse. Door een toename van de glucosetransporter 4 (GLUT-4) op het celoppervlak wordt er tevens door de spieren meer glucose opgenomen.3-6 Diabetespatiënten zijn 26 Sport & Geneeskunde | april 2014 | nummer 2 Pagina 25

Pagina 27

Heeft u een nieuwsbrief, online publisher of internet boeken? Gebruik Online Touch: archief van pdf naar digitaal converteren.

Sport & Geneeskunde nummer 2 | April 2014 Lees publicatie 29Home