Omdat bij de begeleiding van sporters ook een team van begeleiders vanuit verschillende disciplines betrokken is, was het doel van deze sessie om uit te proberen of moreel beraad als methode voor systematische reflectie op dilemma’s en belangenconflicten ook gebruikt kan worden binnen de sportmedische begeleiding. Daarnaast had de sessie tijdens het Wetenschappelijk Sportmedisch Congres tot doel kennis te maken met moreel beraad. Wat is moreel beraad? Bert Molewijk3 gaf tijdens de sessie een introductie over moreel beraad. Hij ging in op de vraag wat moreel beraad inhoudt, wat de doelen ervan zijn en wat/wie je ervoor nodig hebt? Ook ging hij in op de vraag voor welk soort situaties moreel beraad wel en niet kan worden ingezet.4 In het kort komt het erop neer dat moreel beraad een groepsbijeenkomst is waarin volgens een specifieke gespreksmethodiek een morele vraag aan de orde wordt gesteld die direct verbonden is aan een concrete ervaring.5 Binnen een moreel beraad wordt niet gediscussieerd, maar gestreefd naar een dialoog en een onderzoekshouding. Het gaat er niet om elkaar te overtuigen maar om gezamenlijk de oordelen en vooronderstellingen in het denken en handelen kritisch te onderzoeken. De deelnemers aan een moreel beraad krijgen de gelegenheid de morele overwegingen van een dilemma vanuit hun eigen perspectief te belichten. Na weging van alle argumenten, waarden en normen nemen de deelnemers aan het moreel beraad met elkaar een besluit hoe te handelen in de besproken casus. Een moreel beraad biedt niet altijd een oplossing voor alle problemen/dilemma’s die in de medische praktijk kunnen worden ervaren, maar het kan wel bijdragen aan het beter begrijpen van het dilemma en het welbevinden van alle betrokkenen bij een bepaalde casus. Voorts bevordert het organiseren van moreel beraad het multidisciplinair samenwerken en kan het bijdragen aan het verbeteren van de organisatie en kwaliteit van zorg, zo blijkt uit wetenschappelijk evaluatie-onderzoek.6 Binnen een moreel beraad hebben alle deelnemers een gelijke en gelijkwaardige morele input, ongeacht functie of hiërarchische positie. Deelnemers die vanuit hun functie veel (professionele) kennis of verantwoordelijkheid hebben, weten niet beter wat moreel juist is om te doen dan deelnemers die dat niet hebben.7 Is moreel beraad toepasbaar binnen de sportmedische begeleiding? Na een korte inhoudelijke introductie van Edwin Goedhart zijn de deelnemers aan de sessie aan de slag gegaan met twee verschillende casuïstieken. Het doel was uit te proberen of moreel beraad toepasbaar is op ethische dilemma’s die spelen binnen de sportmedische begeleiding. De concrete opdracht daarbij was om vier stappen van de dilemmamethode voor moreel beraad te doorlopen: - Formuleer gezamenlijk het moreel dilemma - Laat elke deelnemer 1 of 2 eigen normen en waarden daarbij benoemen - Laat elke deelnemer voor zichzelf de dilemmavraag beantwoorden (ik doe A of B of C vanwege waarde/norm….., ondanks……) - Stel een korte conclusie op: wat valt op, verschillen/overeenkomsten? Casus: verplicht hartslagmeter dragen, ook tijdens slapen? Je bent begeleidend arts van een groep sporters. De inspanningsfysioloog van het team wil weten hoe de hartslag zich tijdens het slapen gedraagt. Daar is nog weinig over bekend en hij wil de uitkomsten hiervan graag koppelen met de sportprestaties. De inspanningsfysioloog en trainer beoordelen samen de resultaten. De sporters worden opgedragen consequent met een hartslagmeter te slapen. Uit de meetresultaten is indirect ook het slaappatroon herleidbaar en daarmee ook hoe laat deze sporters naar bed gaan. Hierdoor wordt het, naast een monitorsysteem, een potentieel controlemechanisme, dat mogelijk in de privésfeer ingrijpt. Kan dit soort onderzoek zonder meer worden opgelegd aan sporters? Stap 1: Vragen om de dilemma’s en mogelijke oplossingen helder te krijgen: - wat is het nut van het dragen van een hartslagmeter? - wat is het belang voor de sporter? - wat wil de fysioloog bereiken? Wil hij/zij publiceren? - gaat het om terugkoppeling voor de sportprestatie? Is het nodig? Wie mag conclusies trekken? - mag je iemand wel onderwerpen aan een dergelijke test? Is een verplichting wel juist/gerechtvaardigd? Immers, uit meetresultaten kan tevens opgemaakt nummer 2 | april 2014 | Sport & Geneeskunde 39 Pagina 38
Pagina 40Interactieve etijdschrift, deze tijdschrift of onderwijs catalogus is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het van pdf naar digitaal converteren van internet weekbladen.
Sport & Geneeskunde nummer 2 | April 2014 Lees publicatie 29Home